Wat de Boogschutter en spelt met elkaar te maken hebben in december.
Wat de Boogschutter en spelt met elkaar gemeen hebben in december.
We zijn aanbeland bij de tiende (deca) maand van het jaar volgens de oude kalender die het jaar liet beginnen in de maand maart.
De huidige kalender is voortgekomen uit vele voorgangers die allemaal weer wat anders georiënteerd waren. Afhankelijk van de heersende cultuur en het heersende wetenschappelijke inzicht heeft onze kalender heel wat hervormingen doorgemaakt.
Al deze hervormingen hebben er niet bepaald toe bijgedragen dat we de verbinding van de kalender met het natuurgebeuren daarin duidelijk weerspiegeld terugvinden.
Die tijd is voorbij terwijl kalenders van oorsprong toch bedoeld waren om het tijdsverloop in kaart te brengen. Een tijdsverloop dat door de natuur bepaald werd.
Ik kijk uit door mijn raam over een veld waarin spelt is gezaaid. De groene sprietjes staan, met honderdduizenden bijeen, zo’n tien centimeter hoog, te wuiven in de wind en zullen de komende maanden nauwelijks nog langer worden want ze wachten op de terugkeer van de warmte om straks de hemel te bestormen in hun drang de zon te kussen opdat zij de korrels kan laten rijpen die later in augustus, begin september geoogst zullen worden.
In de herfst, precies op het juiste moment, werden de korrels van de vorige oogst, gezaaid en de uitgelopen zaden die voor mijn deur staan te zwaaien, zullen daardoor precies op tijd hun cyclus kunnen voltooien.
Omdat de boer precies weet wanneer hij moet zaaien.
Duizenden jaren geleden, zonder kalenders was dat iets ingewikkelder. Zaaide de boer te laat of te vroeg dan had heel het dorp een jaar later een groot probleem.
De natuur heeft haar eigen wetmatigheden, haar eigen regels en rituelen en de mens is en blijft hiervan afhankelijk.
Spelt wordt in onze contreien gezaaid op het moment dat de zon als maar lager aan de hemel komt te staan en nog juist voldoende kracht heeft om het zaad, samen met voldoende water, te laten ontkiemen. Vervolgens spurt de kiem naar buiten, wordt snel groen door de fotosynthese, laat haar “zonnepanelen” nog even uitgroeien zolang het kan en komt dan in een toestand terecht dat het niet langer groeit, maar haar essentie terugtrekt in het wortelgebied en mee “ten onder gaat”, vaak onder een dik sneeuwtapijt.
Ze zegt de zon gedag, keert naar de duisternis terug, en leeft vanuit haar essentie, wetend dat de zon haar heeft opgewekt, erop vertrouwend dat ook al is ze nu gedurende enkele maanden nauwelijks nog aanwezig, ze uit de bodem de noodzakelijke krachten haalt in de vorm van silicium, die ze straks zal gebruiken om sterkte te geven aan de aar die haar korrels zal dragen.
Een korrel is als een klein zonnetje dat sterft en in dat stervensproces doet zij twee dingen.
Zij ontvouwt een sterk vertakt wit netwerk dat de aarde kust en doordringt op weg naar houvast en voedsel, zo verbindt ze zich met de aarde. En uit die moeder haalt ze de kracht om aar te worden voor een nieuw korreltje, een nieuw zonnetje.
Want weet dat een speltkorrel niets anders is dan een kleine zonne-energiecentrale van omgezet zonlicht.
(we zouden een voorbeeld moeten nemen aan dit wonder in onze zucht naar schone energievormen)
De tweede beweging, het ontvouwen van haar karakter, haar twee zonnepanelen, toont tevens haar identiteit. Ze geeft zich aan de lucht en de hemel om alle krachten van boven en ver daarbuiten op te slaan en om te zetten in energie en kracht voor het grote werk na de winter als de lente haar roept.
We zien hier het machtige spel tussen enerzijds de aardkrachten die alsmaar sterker worden in deze tijd van het jaar, waarin de zon alsmaar lager aan de hemel komt te staan, en de zonnekracht die zo anders van kwaliteit is wanneer zij haar laagste bogen aan de hemel maakt.
Het gaat om die dualiteit; die relatie tussen zon en aarde. Deze relatie komt in deze tijd van het jaar op zijn scherpst te staan.
De zon daalt alsmaar lager tot aan 21 december, ze blijft dan als het ware drie dagen “hangen” en vanaf 25 december zal de baan die de zon aan de hemel maakt weer iets hoger zijn. Dan keert zij dus weer terug.
De naam december verwijst naar de tiende maand zoals ik al eerder schreef. Dat spreekt niet erg tot de verbeelding.
Vandaar dat ik terug keerde naar het natuurgebeuren om toch zicht te krijgen op wat er in de lucht hangt in deze tijd van het jaar.
Wie mij al een tijdje volgt weet dat ik ook verbanden zoek met waarom oude culturen dit natuurgebeuren in verband brachten met archetypische beelden die nog altijd voortleven in de symboliek van de dierenriem en binnen de astrologie zo belangrijk zijn.
Het beeld verbonden aan deze tijd van het jaar is dat van de boogschutter.
Ik wil graag iets vertellen over dit beeld van de boogschutter, maar dan koppel ik het met mijn verhaal over de speltkorrel en het veld waar ik over uit kijk.
Mijn kennis van dierenriembeelden heb ik voornamelijk uit natuurobservaties omdat ik, eigenwijs als ik ben, liever niet start vanuit kennis van anderen maar zelf probeer te ontdekken waarom de Ouden ons nu juist die verhalen hebben nagelaten. Ook zonder hen moet ik het in de natuur en van de natuur kunnen leren.
Ik heb iets met bronnen vandaar.
Nelson Mandela heeft de wereld getoond dat vrijheidsstrijd maar loont wanneer je je waarlijk verdiept in de geschiedenis van je tegenstander. Alleen daardoor leer je niet enkel de ander maar vooral ook je zelf beter kennen en juist daardoor ontstaat verbinding.
Ik pas dit principe toe om dieper door te kunnen dringen tot de betekenis van oerbeelden.
Je kunt het Boogschutter beeld dus maar echt naar waarde schatten als je je verdiept in de Tweelingen.
Dat beeld staat een half jaar verder aan de hemel en is dus de tegenpool van de Boogschutter.
In mijn verhaal over “Gemini en de maand juni”, dat op 1 juni van dit jaar op het blog werd geplaatst, kun je nog eens nalezen waar het hier over gaat.
Begeestering, de werking van de geest, is het sleutelwoord. En hoe dit tot uitdrukking komt in het principe van communicatie.
De Tweelingen is ook het beeld van het spelende kind dat zich helemaal overgeeft aan de wereld.
Dat vol vertrouwen de wereld tegemoet gaat, dartel en vooral enthousiast.
Het is hier de geestkracht, gewekt door een alsmaar sterker wordende zon in juni.
Bij de Boogschutter zien we het tegendeel. Een begeestering, een enthousiasme dat almaar sterker door de aardekrachten aangetrokken wordt.
De enthousiaste korrel die is gestorven en nieuw leven creëert, heeft geleerd de aardkrachten hier eerst te integreren alvorens zich naar buiten te begeven.
Speelsheid maakt hier plaats voor concentratie op een doel, afstemming, focus.
Vaak wordt als beeld voor de Boogschutter gekozen voor een beeld van de centaur.
Een mythisch wezen dat een paardenlijf heeft en de borstpartij en het hoofd van een mens.
Gewapend met een boog en pijlen.
Zeer sterk verbonden met de aardkrachten; door het lijf gierende driften die in evenwicht gehouden worden en gestuurd worden door een gefocuste mens die zijn geestelijke kwaliteiten zo heeft ontwikkeld dat hij de krachten uit zijn “paardenlijf” heeft leren te beteugelen. Leren te beheren.
Beheren verwijst naar meesterschap, naar wijsheid, het beeld van de oude man, de Gandalf-figuur,
één van de drie Oude Wijze Tovenaars die naar Midden-Aarde werden gestuurd om de mensheid te helpen in hun ontwikkeling. Gandalf die aanklopte op de deur van de kind-mens, de hobbit Bilbo. Ik hoef je verder niets te vertellen als je “de Hobbit” en “In de ban van de Ring” hebt gelezen.
Een prachtig beeld dat ons laat zien dat wanneer we iets najagen, denk aan de vaart van de afgeschoten pijl, dat dit gegrond dient te zijn. Ideeën zouden werkelijke kansen van slagen dienen te hebben. Dienen een grond te hebben. Zaad moet niet enkel vallen. Ontkiemen is nog belangrijker.
En daarvoor heeft een korrel, de geest, de zon, de moeder nodig, de aarde, de grond.
Kennis is één. Toegepast kan ze wijsheid worden.
We hebben het hier over het oerbeeld van het archetypische koppel de Wijze Oude Man en het spelende kind die hand in hand gaan.
Deze tijd van het jaar brengt ons elk jaar opnieuw in contact met dit oerbeeld en de diepere symboliek ervan.
Het spelt, verliefd op de zon, zal altijd zijn aardse moeder blijven achten, en w-acht daarom in de aarde tot ze wakker gekust wordt in de lente.
Nieuw leven dat volwassen wil worden moet aangemoedigd worden om nooit de verbinding met de kern te verliezen.
Is dat niet de reden dat die andere oude man met zijn witte baard elk kind aanmoedigt kind te zijn en Kind te blijven.
Misschien een idee om daar over enkele dagen eens bij stil te staan.
Als jij in de rol van Sinterklaas kruipt en je geeft iemand een welgemeend cadeau, kijk dan eens of het cadeau de kracht heeft de zon in de ander te wekken.
© Willem Versteeg
1-12-2018
