Hoe de steenbok ons leert te groeien naar mede-schepperschap.
Vanmorgen, 31 december, kwam de zon op om 8.45 uur. Nu ik dit verhaal schrijf is ze zojuist achter de bomenrij in de verte aan haar voor mij zichtbare klimmende boog begonnen. Ze heeft nog zeven van haar acht uur durende werkdag voor de boeg alvorens ze zich weer te ruste legt achter het bos dat ik zie als ik door het raam rechts van mij naar buiten kijk.
Ze staat dus maar acht uur aan de hemel, terwijl dat in juni zeker twee keer zo lang is.
Over donkere dagen rond de Kerst gesproken.
Straks om 12.24 uur wanneer ze pal in het zuiden staat, schuin voor mij, komt ze nog nauwelijks boven de toppen van de bomen uit. Ze staat dan zo laag dat haar stralen diep doordringen in het huis.
Ze trekt in deze dagen haar laagste bogen aan de hemel en is de aarde als het ware zeer nabij. In werkelijkheid doorloopt de aarde in haar elliptische baan rond de zon het punt aan de hemel dat het dichts bij de zon staat, ze gaat dan door het zg. perihelium.
We staan in de winter dus dichter bij de zon dan in de zomer terwijl de temperatuur het tegenovergestelde laat zien.
Verschijnselen die voeding geven aan het oude beeld dat bij veel oervolkeren leeft dat in deze tijd van het jaar de geest (de zon) dichter bij de mens (op aarde) staat.
Lang geleden waren wij in onze streken en in onze toen heersende culturen natuurlijk niet op de hoogte van de wetmatigheden die het gedrag van hemel en aarde aanstuurden.
Alhoewel, je moet dan wel heel ver terug gaan, meer dan tienduizend jaar, om er zeker van te zijn dat de mensheid toentertijd niets wist van deze natuurfenomenen.
In alle tijden hebben mensen altijd de fenomenen waargenomen en sommige culturen zijn heel vroeg begonnen om hun observaties vast te leggen en daardoor op zoek te gaan naar wetmatigheden.
Maar voordat er zoiets als wetenschap ontstond die zich beriep op feiten aan de hand van observaties, hebben mensen altijd aan fenomenen verhalen verbonden om op die manier zin en betekenis te geven of te ontlenen aan fenomenen.
In psychologische termen spreekt men dan van het feit dat de mens innerlijke beelden projecteert op een uiterlijk fenomeen. Zo ontstaat het beeld dat de zon die laag langs de hemel gaat laat zien dat de geestelijke wereld dichtbij is. En als de geestelijke wereld heel dichtbij is rond deze tijd van het jaar ligt het ook erg voor de hand om in een bepaalde cultuur een verhaal over de geboorte van een held als lichtbrenger te plaatsen in deze tijd van het jaar.
Het fenomeen in de natuur leent zich dus om hieraan als het ware een projectie op te hangen. Een laag hangende zon die wordt tot een geest die de mens nabij komt.
Oppervlakkig beschouwd hebben we hier een verklaring voor waarom oude volkeren een symbolische lading gaven aan natuurfenomenen die tot op de dag van vandaag nog doorklinken in religieuze feesten, kalenders, gebruiken en verhalen.
De wetenschap heeft in de zon geen geest gevonden, op de maan geen godinnen en ga zo maar door.
Dus…
Mooie verhalen voor bij het haardvuur en volop stof voor een blog over de kosmische samenhang van feestdagen en dierenriemtekens.
Ware het niet dat…
Ik heb vroeger veel tijd doorgebracht in de filmwereld en uren naast een ronkende 16 mm filmprojector gezeten die een film te voorschijn toverde op een witte muur.
Ik weet wel iets van projecties.
Wat je op de muur ziet in schitterende, grote en vaak ontroerende beelden zit verstopt in kleine rechthoekige fotootjes (negatieven) die aan elkaar geplakt zijn tot een rol vol met duizenden filmbeeldjes. Door die kleine fotootjes valt een krachtige lichtstraal en omdat die beeldjes snel langs die lichtstraal schieten, 25 beeldjes per seconde, verschijnen die beeldjes door het licht op de muur en lijken ze te bewegen omdat onze hersenen zo ontworpen zijn dat ze deze ervaring aan ons tonen als een bewegende sensatie die we waar nemen.
Maar de beelden zelf zijn stilstaande beelden vastgemaakt op een filmrol.
Zonder beweging, zonder licht gebeurt er niets.
Wel hier ligt het grote mysterie.
De beelden die op de muur als het ware tot leven komen bevinden zich in de filmrol.
Als ik deze analogie opneem en vervolgens gebruik om te zien wat er met ons gebeurt als we naar een natuurfenomeen kijken dan zie ik het volgende gebeuren.
Als ik op het fenomeen van een laagstaande zon aan de hemel het beeld vasthecht van een geest die dichter dan ooit bij mij is, dan moet dat beeld oorspronkelijk in mij aanwezig zijn. Anders kan het niet geprojecteerd worden.
Andersgezegd, alles wat wij projecteren op iets buiten ons moet ook al in ons aanwezig zijn. Wat projectie eigenlijk veroorzaakt is dat wij ons bewust worden van de beelden die in ons leven. En bewustwording leidt vervolgens tot de ontdekking van zin en betekenis.
Dit standpunt, deze wijze van het benaderen van de natuurfenomenen, dat ze in wezen ons spiegelen wat er in ons leeft, hanteer ik als uitgangspunt van mijn verhalen en op die manier krijgen de oude verhalen ineens een veel diepere betekenis omdat we ze dan eindelijk kunnen zien zoals ze bedoeld zijn.
Als een symbooltaal die iets over onszelf wil vertellen.
Een voorbeeld.
De ouden hebben aan deze periode van het jaar het beeld gekoppeld van de Steenbok-Kreeft as.
Vanaf 21 december loopt de zon het beeld binnen van de Steenbok. Op het moment dat deze beeldverhalen ontstonden, zo’n zesduizend geleden, was dat effectief zo. De projectie klopte toen dus zogezegd. In de tijd van het oude Mesopotamië zag men rond 21 december de zon inderdaad het sterrenbeeld van de Steenbok binnengaan.
Toen ontstond dat beeld en het bijbehorende verhaal en de herkenning van dit fenomeen binnen het eigen menselijke psychologische functioneren ook al noemde men het toe niet zo.
Maar we kunnen het nu wel. We zijn in bewustzijn gegroeid en begrijpen nu beter wat we doen als we op fenomenen een beeld plakken.
Dus als we dat verhaal over dit innerlijke psychische aspect van ons menselijk functioneren, waar de Steenbok symbool voor staat, ter sprake willen brengen, grijpen we terug naar een oud verhaal over de Steenbok.
En als we dan goed naar het natuurgebeuren kijken dan zien we ook waarom dat verhaal op die manier tot ons kwam.
Want datzelfde grondthema, je mag het gerust een archetypisch beeld noemen, dat een typische oorspronkelijke menselijke eigen-aardigheid beschrijft middels een verhaal, kunnen we natuurlijk in allerlei zaken terugvinden (we weten nu dat dat projectie is).
Dus als ik een natuurbeschrijving vertel dan vertel ik tegelijkertijd iets over dat archetypische beeld in mij dat zich herkent in de natuurbeschrijving. En dit leidt vervolgens tot een stuk bewustwording van dit menselijk thema in mij.
Ik zie dan een dier dat als enige in staat is om de hoogste toppen in een berglandschap te bereiken. Een dier dat dichter bij de hemel kan komen dan wie ook. Daarvoor heeft hij niet alleen vier fantastisch met de aarde verbonden poten, een ongeëvenaarde behendigheid en evenwichtszin, maar ook twee machtige horens waarmee hij in staat is allerlei signalen op te vangen aangezien ze werken als antennes. Ja ook voor frequenties die wij nog niet kunnen waarnemen.
Zijn eigenschappen maken dat hij in regionen kan komen waar geen mens kan volgen.
Daardoor kan hij leven in een gebied waar hemel en aarde elkaar bijna raken.
Je mag dat een spiritueel gebied noemen.
Lees het verhaal nog eens na dat ik een jaar eerder schreef op 1 januari 2019 over de landbouwmethoden van de Inca’s. Hoe zij, omdat zij de bergen achtten, deze zo wisten om te vormen dat water dat naar beneden stroomde, opgevangen werd in kunstzinnig gevormde bekkens in terrasvorm waardoor zij in staat bleken op grote hoogte alle mogelijke gewassen te kweken en zo een heel volk van voedsel wisten te voorzien.
Omdat zij de Steenbok en Kreeft principes wisten te integreren. Omdat zij die krachten in henzelf wisten te ontdekken en te gebruiken waardoor zij medeschepper werden.
(https://www.poustinia.be/2019/01/)
In deze beschrijving van de steenbok leg ik dus een eigen menselijk aspect vast dat iets zegt over mezelf.
Een aspect dat in deze tijd van het jaar, aan het begin van de winter, de Steenbok periode, in het middelpunt van de belangstelling wil komen staan. Opdat we er contact mee maken. Omdat het ons iets wil komen vertellen. Het ons roept om gehoord en beluisterd te worden.
Dat is de midwintertijd met zijn typische feesten waarin de verbinding met de geestelijke wereld zo centraal staat. Waarbij het binnenhalen van het licht zo belangrijk is.
(De zon helpt een handje doordat ze zo laag staat en mijn huis van binnen verlicht.)
Door verbinding te leggen met, bewust, kunnen we in de periode die van oudsher de 12 Heilige Nachten wordt genoemd bij het begin van de Steenbok periode, in contact komende met een inspirerende, leidende kracht in ons die voor ons weet wat er op ons pad ligt.
De Steenbok-energie drukt zich het beste uit in de huishoudkunde, met een ander woord economie.
Economie is de wetenschap die zich bezig houdt met de wetmatigheden die aan de basis liggen van hoe een samenleving functioneert; hoe we evenwichtig huis-houden op deze wereld met elkaar.
Nou, we hebben huisgehouden. En hoe. En wel zo dat we op een dusdanige wijze hebben huisgehouden dat het huis volledig op instorten staat. Niet omdat het huis nu zo slecht werd gebouwd. Nee, we hebben geen enkele aandacht geschonken aan de grond waarop het staat.
De aarde. Steenbok is een aarde-energie.
De basis is niet verzorgd. Zij werd geplunderd omdat we een nieuwe god hebben aangenomen die met één letter verschilt van de oorspronkelijke.
De huishouding draait niet meer om god, maar om goud. Niet meer om uw wil, maar om mijn wil.
En wat halen we uit mijnen, wat plunderen we uit moeder aarde. Alle edele metalen die als grondstoffen dienen om deze samenleving te laten draaien zoals hij draait. Totdat…
We hebben een economie nodig die zich transformeert en de hogere geestelijke waarden als uitgangspunt neemt. Op Steenbok principes is geschraagd. Dan wordt zij vanzelf dienstbaar aan de mens en vervult ze het tegenbeeld van de Steenbok. De Kreeft in het zorgen voor het geheel.
Zo’n soort economie toont ontzag voor een groter Vader-principe, die wil buigen voor de Oude Man, de Saturnus figuur, die de leiding van Gandalf eert. De Koning erkent, in dienst treedt van.
Parsifal in dienst van. Het “niet mijn wil, maar Uw wil geschiedde” thema.
Hoeveel verhalen zijn hier rond niet geschreven.
Hoe contrastvol staat dit niet tegenover het tegenbeeld van de Steenbok, de Kreeft die op, onbewust, niet werkelijk beleefd niveau, slechts uitdrukking geeft aan de behoefte om bijeen te zijn, te feesten, elkaar en jezelf te verwennen met cadeaus.
Het lijkt er deze tijd sterk op dat we van de Steenbok-Kreeft as enkel nog de laagste uitdrukking leven van één pool van deze as.
Sinterklaas als oude Saturnus figuur is al bijna verbannen naar Spanje. Zwarte Piet wordt steeds witter. Kerstmis klopt al aan de deur in oktober en we stoppen ons en elkaar vol met door commercie opgeklopte onbewuste wensen en verwachtingen daar we vergeten bewust een relatie aan te gaan met de oude verhalen die ons telkens weer wijzen op maar één thema.
Dat we ons bewust worden van wat er in ons leeft. Dat we onze menselijke eigenschappen aanspreken voor slechts één doel.
Dat we mede schepper, co-creator, worden en zijn in dienst van.
En stoppen met doen waar we goesting in hebben.
De Kreeft ( het tegenbeeld van de Steenbok) energie in ons, is ten slotte het vermogen om diep van binnen aan te voelen wat de ander nodig heeft om te kunnen worden waartoe de ander bestemd is. Dit noemen we het ware Moederschap. Een archetypische kracht die we hard nodig hebben als we gaan inzien wie het meest nood heeft aan onze zorg.
Dat is de Aarde zelf.
Dat we al onze energie stoppen in deze verbinding. Die aloude verbinding van Steenbok en Kreeft die het oude archetypische koppel tonen van Vader en Moeder die zorgen voor.
Te midden van de 12 dagen tussen Kerst en Driekoningen maken we ruimte om af te stemmen op waarvoor we hier zijn.
En we putten uit de onmetelijke rijkdom van de inspirerende geesteswereld die als beelden in onze geest binnendrijven en we zoeken naar vormen waarmee we ze kunnen uitdrukken het komende jaar.
Ieder binnen zijn eigen mogelijkheden en binnen zijn eigen kleine wereld. Om zo samen te werken aan een nieuwe, betere versie.
Zo kunnen we de fase waarin we als pubers projecteren op en neigen onze projecties aan te nemen voor werkelijkheden en waarheden, langzaam verlaten en gaan inzien dat we beschikken over onvermoede krachten die in ons leven er op wachten door ons in vormen te worden gegoten.
Beelden uit de geesteswereld vragen er om, om door ons, middels de vier elementen die we tot onze beschikking hebben, in vormen te worden uitgedrukt.
We zijn tenslotte allemaal als we dat willen, groot en klein, grote en kleine kunstenaars.
Werk grondig aan je grond, het komende nieuwe jaar.
© Willem Versteeg
1 januari 2020
