De Tiende Heilige Nacht 2021-2022

 

DE TIENDE HEILIGE NACHT

 

Uitnodiging om te aanschouwen.

 

 

Een brug schept de mogelijkheid om afstand te nemen en afstand te scheppen en om vanuit een bepaalde plek, wat hoger dan de begane grond, naar wat zich dieper onder de brug beweegt te kijken.
Vanuit afstand nemen van komt er ruimte om te aanschouwen.
We kunnen dan naar dingen kijken op weer een andere wijze dan we gewoon zijn. Een ander woord voor aanschouwen is bespiegelen. 

Het op een andere manier bekijken of kijken naar.
Je kan je gezicht betasten en je door middel van je tastzin een idee vormen van hoe je eruit ziet. Betasten voelt als van heel nabij contact maken met.
Als je in een spiegel kijkt kan je vanop afstand waarnemen hoe je eruit ziet. De spiegel is een middel om jezelf anders te kunnen waarnemen.
Dit keer met de ogen. 

Een brug, een plek in de natuur, de oever van een meer, kan je, mits je je erop instelt, iets spiegelen waar je innerlijk naar op zoek bent en reeds in je draagt.
Enkele regels uit het gedicht van Guido Gezelle dwarrelen nu voorbij: 

“O krinkelende winkelende waterding, met zwarte kabotseken aan,
wat zien ik toch geren uw kopie flink, al schrijvend op ’t waterke gaan!”

 

Misschien keek hij wel vanuit een of andere mooie brug over het Minnewater in Brugge naar wat hij beschreef. Het zo waarnemend wordt het kevertje, dat eigenlijk Slootschrijverken heet, voor hem spiegel voor de aanwezigheid van God in zijn leven.
Woorden die hem toevallen als hij vanop afstand kijkt of het water aanschouwt.
Bij het schrijven van een gedicht laat de schrijver zijn gewone manier van waarnemen even los en vertrouwt de weg naar binnen waar gewaarwording zich verbindt met woorden die uit het niets opwellen, maar wel naar hem toe bewegen als hij zich in zijn hart ervoor openstelt.
Schrijvers vertellen soms dat ze uren in het niets staren en dit achten.
Tot de bron gaat wellen.

Wie ooit in de buurt van een bron heeft vertoefd weet dat hij bij een bron best even stil kan vallen en ernaar kijkt om gewaar te worden waar ze appèl op doet of wat ze in beweging zet. 

De bron spiegelt dan je innerlijke bron en fungeert net als de spiegel die je in je hand houdt om naar jezelf te kijken.
Ze wordt middel tot kennis nemen van.
Herkenning, belichaming van het ongeziene, dat soms niet in directe zin waarneembaar is.
Zo kan aanschouwen of bespiegelen ons in een toestand brengen waarin zin en betekenis zich ontvouwt. Een betekenis waar we niet actief naar op zoek waren of misschien wel maar dan wel op een moment dat we dit even loslaten.
Om daarna te ervaren en te voelen dat jou toevalt waar je naar op zoek bent maar dan weer in een andere vorm dan je zelf had kunnen bedenken.
Aanschouwen en bespiegelen raakt aan met een andere instelling en intentie waarnemen. Ervaringen niet direct analyseren of er een mening over vormen, ze met vooroordelen inkleuren of ze interpreteren.
Aanschouwen acht het potentieel van het niets en beschouwt het niets als een soort baarmoeder.

Meister Eckhart schreef: 

“Alhoewel ik een man ben, droom ik soms dat ik zwanger ben.
Zwanger van het niets. En uit dit niets werd God geboren.”

 

Tegenwoordig is mindfullness een populair woord voor aanschouwen en bespiegelen. Het komt erop neer dat je met een open geest en hart de dingen van alledag benadert juist door er wat meer afstand van te nemen zodat je de condities schept om anders te kunnen waarnemen en de dingen die je al weet en kent anders te zien.
Zo kan er jou een inzicht voor een probleem toevallen terwijl je eerder vastloopt als je er teveel op gaat zitten.
Het wortelt essentieel in de dagelijkse afstemming van kloosterlingen zowel in het Oosten als in het Westen.
Nu ontdekken ook leken hoe dit de kwaliteit van je leven kan verbeteren. Wezenlijk hebben we het eigenlijk over een vermogen dat we in onszelf kunnen aanspreken en dat we door oefening kunnen aanleren zoals de kloosterlingen dit doen.
Omdat bewust afstand nemen niet vanzelfsprekend is in een wereld waarin je vooral geen tijd mag verspelen aan niets. Niets dus.
Maar als we dit niets verbannen en we blijven in het zog van “iets” voortrennen, waar is dan de oever, de brug, de plek van stilte van waaruit alles een nieuwe aanvang kan nemen?
Zoals de dageraad uit de donkerte, het niets, een hele dag voortbrengt.

 

 

Een ander facet van bespiegelen is dat we onszelf een spiegel kunnen voorhouden. We kunnen reflecteren over dingen.
Wat iets heel anders is dan denken of nadenken.
Zonder dat er met die twee laatste iets mis hoeft te zijn.
Reflecteren kan ons echter voorbij de beperktheden van ons denken doen bewegen. We openen ons voor wat er is gebeurd, geschreven, gezegd, gezongen en geven onszelf de tijd om contact te maken met de betekenis en de zin die erin opgeslagen is en niet persé door de ander zo is ingevuld als het zich aan ons ontsluiert.
Of het brengt ons dichter bij wat de ander als boodschap had en misschien er zelf nog niet eens bewust van is of was.
Reflectie helpt ons hetzelfde anders benoemen, anders zien.
Dieper en breder, gelaagder en voller.

We hadden het gisteren over verhalen vertellen.
Kinderen kunnen soms talloze keren om hetzelfde verhaal vragen.
Je ziet ze dan luisteren alsof ze het verhaal nog niet hebben gehoord want er dringt altijd iets anders binnen omdat ze er open voor staan.
Zolang ze nog contact kunnen maken met hun kinderziel, die vooral aanschouwt nog vóór er sprake kan zijn van bewust begrijpen en weten.
Zin en betekenis worden ons gegeven, omdat ze zich vanuit een proces van zich openen voor ontvouwen.
Context en moment kleuren ze telkens weer anders in, zoals droombeelden dit ook doen, die we bij het ochtendgloren aanschouwen.
Als een verhaal in een verhaal. Telkens weer anders belicht, anders verteld en anders waargenomen en aangevuld.

Aanschouwing of contemplatie, een ander woord voor hetzelfde, brengt ons niet verder van de wereld maar er juist middenin.
Omdat afstand nemen en bewaren ruimte laat voor de essentie van wat ons en anderen overkomt.
Ze brengt ons vanuit een open staan van geest en hart tot zicht op de kern van wat zich in en buiten ons voltrekt zonder ermee samen te vallen. 

 

STA EENS STIL 

 

Bij de woorden van Thomas Merton die ontdekte dat Oosterse en Westerse contemplatie dezelfde wortels hebben.

“Contemplatie is dat leven zelf, volledig wakker, volledig actief, volledig bewust dat het levend is.
Het is een spiritueel wonder. Het is spontaan ontzag voor de heiligheid van het bestaan.
Het is dankbaarheid voor het leven.
Het is het levende besef van het feit dat het leven en het bestaan in ons voortkomen uit een onzichtbare bron.”

Heb je plekjes of oevers of bruggen waar je kan stilhouden
en waar je via je verbeelding naartoe kan wandelen om er even stil te vallen.

Het maken van deze beweging kan je ondersteunen
door dit plekje op één of andere manier symbolisch aanwezig te stellen of uit te drukken.
Zodat je tastzin je gewaarwording kan verdiepen.

Waar zou je graag eens aanschouwend willen bij stilstaan waar je nog niet eerder tijd voor vrijmaakte?

 

Hieronder staat een link naar een stukje muziek van de componist van Arvo Pärt dat “Spiegel im Spiegel” heet.
Hij schreef dit stukje aan het einde van een periode waarin hij zich terugtrok
en contact kon maken met zijn creatieve bron. Toen borrelde uit het niets dit stukje muziek op. 

 

https://www.youtube.com/watch?v=FZe3mXlnfNc

 

-.-.-.-.-

 

 

De Twaalf Heilige Nachten
een meditatieve afstemming op deze heilige periode van het jaar 2021-2022

Huize Poustinia

©     Huguette Beyens en Willem Versteeg

3 januari 2022

 

eerder verschenen teksten rondom de Nachten

Introductie

De Eerste Heilige Nacht

De Tweede Heilige Nacht

De Derde Heilige Nacht

De Vierde Heilige Nacht

De Vijfde Heilige Nacht

De Zesde Heilige Nacht

De Zevende Heilige Nacht

De Achtste Heilige Nacht

De Negende Heilige Nacht

Meld je aan met je E-mailadres en blijf automatisch op de hoogte van ons nieuws: